Astudiaethau Achos
Astudiaethau achos
Daw'r astudiaethau achos hyn gan ysgolion a dreialodd y gweithgareddau cyntaf wrth iddynt gael eu datblygu.
Maent yn enghreifftio sut yr addasodd ysgolion y gweithgareddau i gyfoethogi teithiau eu dysgwyr i gyflawni’r pedwar diben. Hefyd, fe wnaeth rhai ysgolion addasu gweithgareddau i fod yn fwy perthnasol i'w hardal leol a'u cyd-destun, ac i sefydlu'n glir pam roedd y dysgu o bwys i'w plant a'u pobl ifanc.
Dechreuodd pob un gyda chynllunio cwricwlwm ar y cyd, fel arfer ar draws grwpiau blwyddyn, er mwyn gwneud penderfyniadau ynghylch pa weithgareddau i’w defnyddio, pa addasiadau i’w gwneud, pryd a sut orau i’w defnyddio i gefnogi cynnydd unigolion a chydlyniad ar draws eu cwricwlwm.
Wrth edrych ar yr astudiaethau achos hyn, myfyriwch ar sut y gallech chi ddefnyddio Tirlun i ddiwallu anghenion eich dysgwyr.
Crwydro'r Preselau
Defnyddiodd yr ysgol y gweithgaredd ar Tirlun i ddechrau. Fodd bynnag, roedd y dysgwyr am ddarganfod mwy am atyniad i dwristiaid yn lleol, sef Pentref Oes Haearn Castell Henllys.
Pa lwybr y gallwn ni ei ddatblygu?
Archwiliodd dysgwyr Blynyddoedd 4, 5 a 6 y gweithgaredd hwn yn yr ysgol. Roedd pob dysgwr yn gweithio o fewn Cam cynnydd 3.
Sut ydyn ni'n defnyddio egni?
Bu ysgol yng ngogledd Cymru yn archwilio egni a grymoedd gyda dysgwyr oedd yn gweithio o fewn Camau cynnydd 2 a 3. Dilynwyd y gweithgaredd hwn trwy wneud rhai tasgau oedd wedi cael eu haddasu i gyd-fynd â diddordebau a datblygiadau lleol.
Beth yw llygredd?
Defnyddiodd yr ysgol y gweithgaredd ar Tirlun, ond fe’i hategwyd gan waith ar raddfeydd mapiau er enghraifft, yn ogystal ag edrych ar faterion byd-eang trwy lens y Nodau Datblygu Cynaliadwy (NDC).
Sut mae Cymru wedi ysbrydoli pobl?
Roedd yr ysgol yn ardal Ystradgynlais yn annog dysgwyr i archwilio beth mae ‘cynefin’yn ei olygu iddyn nhw a sut mae artistiaid yn gwneud defnydd o hyn yn eu gwaith. Roedd y gweithgaredd allweddol hwn yn cefnogi’r dosbarth yn eu hastudiaethau ac yn helpu’r athrawon i strwythuro’r gweithgareddau a gyflawnwyd gan y dysgwyr.
Mythau a chwedlau
Defnyddiodd y ddau ddosbarth Blwyddyn 6 yn yr ysgol y Gweithgaredd Allweddol ‘Mythau a Chwedlau’ ar Tirlun i ategu eu thema trawsgwricwlaidd, gan archwilio mythau o fewn ac o amgylch Tirwedd Cenedlaethol Bryniau Clwyd a Dyffryn Dyfrdwy.
Pa benderfyniadau fyddech chi’n eu gwneud fel arweinydd yn y byd?
Mwynhaodd y dysgwyr gaffael gwell dealltwriaeth o’r termau ‘cynaliadwyedd’ a ‘datblygiad cynaliadwy’. Roedd gan y rhan fwyaf afael dda ar y termau hyn a gallent eu defnyddio’n gywir wrth siarad.
Sut mae gwahanol ardaloedd yn cael eu hadfywio?
Penderfynodd yr ysgol ddefnyddio’r gweithgaredd hwn dros dymor cyfan. Roedd y dysgwyr wedi ymgysylltu’n nodedig o dda â’r fideo agoriadol – ‘What If All Humans Suddenly Disappeared From The Earth?’ Oherwydd hyn, fe wnaeth yr athro ymestyn eu dysgu trwy gynnal cyfres o ymholiadau ‘Beth petai…?’ ar sail meddyliau o’r fideo, er enghraifft – ‘Beth petai’r holl blanhigion yn marw?’ a ‘Beth petai pawb yn troi’n fegan?’ a ‘Beth petai’r Ddaear yn peidio â throi?’.
Sut mae gwahanol ardaloedd yn cael eu hadfywio?
Defnyddiwyd y gweithgaredd ar Tirlun gan ddysgwyr Blwyddyn 6 fel sail i archwilio hanes yr ysgol ac ardal Bae Caerdydd. Penderfynodd y dysgwyr siarad â ffrindiau a theulu, cysylltu â’r cyngor ac ymchwilio ar y rhyngrwyd. Buont hefyd yn chwilio am gliwiau ar yr adeilad ac ar dir yr ysgol.
Sut y gallwn ni warchod bioamrywiaeth?
Bu’r dysgwyr sydd yn gweithio ar Gam cynnydd 3 yn ymchwilio i ystyr ‘bioamrywiaeth’ cyn iddynt asesu bioamrywiaeth tiroedd eu hysgol. Roedd yr athro wedi dod o hyd i’r rhaglen The National Education Nature Park programme a gynhyrchwyd gan yr Amgueddfa Hanes Natur yn Llundain.
Sut y gallwn ni warchod bioamrywiaeth?
Mwynhaodd y dysgwyr ddysgu am fioamrywiaeth ac edrych ar dir yr ysgol am ardal wyllt yr oeddent am ei hastudio a datblygu syniadau ar gyfer sut y gellid ei gwella. Roedd yr ardal a ddewiswyd ganddynt wrth ochr y sied feiciau, sef ardal nad oedd wedi’i chyffwrdd ers blynyddoedd lawer. Fe wnaethant adnabod yr organebau a oedd yn byw yno ac edrychwyd ar y ffordd orau o amcangyfrif nifer yr organebau o wahanol rywogaethau yn yr ardal (yn ychwanegol at weithgareddau Tirlun).
Sut y gallwn ni groesawu eraill i’n byd?
Defnyddiodd yr athrawes agweddau o’r gweithgaredd ‘Sut y gallwn ni groesawu eraill i’n byd?’ fel rhagflaenydd i astudio twristiaeth mewn Daearyddiaeth TGAU.
Fforwyr ac Alldeithiau
Bu ysgol yng ngogledd Cymru yn rhoi cynnig ar y gweithgaredd hwn, gyda’r dysgwyr yn gweithio o fewn Cam cynnydd 3. Fe wnaethon nhw roi cynnig ar bob un o’r tasgau yn y gweithgaredd, gan ychwanegu tasgau newydd er mwyn ymestyn a datblygu’r dysgu a chreu thema tymor cyfan a oedd wedi’i hysbrydoli gan yr adnodd.